Neşr-İ Âsâra Da’vet (Ahıskalı Ömer Faik Numanzade’nin Matbuat Hayatı-Xxx )

Özet

Çarlık Rusya’sı egemenliği altında yaşayan Türk halkları, 19. yüzyıldan itibaren gerek Kafkasya’da gerekse Orta Asya’da millileşme yolunda ilk adımlarını atmaya başlamışlardır. Rusya’da ardı ardına patlak veren ihtilal hareketleri, Türk halklarının yayın hayatına kavuşmalarına yol açmıştır. Yayın hayatına kavuşan bu topluluklar arasında öne çıkanlardan birileri de Azerbaycan Türkleridir. Azerbaycan’ın millileşme yolunda yayın hayatında önemli rol oynayan isimlerden biri dönemin aydınlarından olan Ömer Faik Numanzade’dir. Numanzade, çeşitli gazetelerde kaleme aldığı makale ve eserlerinde Rusya Türklerinin sosyal meselelerine değinerek bu meselelere daima çözüm yollarını aramıştır. Ahıska’nın Azgur köyünde dünyaya gelen Ö. F. Numanzade, yükseköğretimini İstanbul’da tamamladıktan sonra Galata Postahanesi’nde çalıştığı sırada işi gereği yurtdışından gelen gazete ve dergileri okuyarak yazılanları değerlendirme fırsatı elde etmiş ve böylece yayıncılık konusunda kendini geliştirmeye gayret etmiştir. O, Ahıska’ya döndükten sonra halkını aydınlatmaya çalışmıştır. Bir taraftan öğretmenlik yaparak, bir taraftan gazete ve dergilerde yazılar yazarak, bir taraftan da matbaa, gazete ve dergi işlerinde görev alarak halkın önderi olmuştur. Ancak Sovyetler Birliği’nin Türk aydınlarına yönelik uyguladığı “katliam”dan kurtulamamış ve 1937 yılında kurşuna dizilerek öldürülmüştür. Bu çalışmada Ö. F. Numanzade’nin hayatı ve faaliyetleri hakkında bilgi verilerek onun 1905 yılında yayınladığı Neşr-i Âsâra Da’vet [Eserleri Yayınlamaya Davet] adlı eserinin çeviri yazısı yapılmıştır.