TOPLUM DİLBİLİM AÇISINDAN ANTALYA’DA YAŞAYAN AHISKA TÜRKLERİNİN DİL İNCELEMESİ

Özet

Ahıska, bugün Gürcistan sınırları içinde yer alan Türkiye’nin Ardahan iline komşu olan bir bölgedir. Osmanlı Devleti Ahıska’yı XVI. yüzyılda hâkimiyeti altına almış ancak XIX. yüzyılda bölge Ruslar tarafından ele geçirilerek Gürcistan topraklarına dâhil edilmiştir. 1944 yılının 14 Kasım gecesinde Ahıska’da yaşayan ve adlarını buradan alan Ahıska Türkleri, Sovyetler Birliği’nin kararı ile Orta Asya’nın çeşitli bölgelerine sürgün edildiler. Bu sürgün ile 100.000’in üzerinde Ahıska Türkü anavatanlarından koparılıp Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Azerbaycan’a yerleştirildi. Bugün nüfusları 500.000’i aşan Ahıska Türkleri dünyanın dört bir yanında (Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Gürcistan ve Kafkasya) dağınık bir şekilde yaşamaktadırlar. Ancak Ahıska Türkleri her geçen sene Türkiye’ye yönelik göçlerini artırmakta ve bu göçlere bakıldığında Antalya’nın tercih edilen illerin başında geldiği ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle çalışmamızı Antalya ilinde yaşayan Ahıska Türkleri üzerine dayandırmayı gerekli gördük. Çalışmanın alanını belirleyen toplumdilbilim ise bir dildeki değişkeleri ortaya koymaya çalışan dilbilimin alt dalıdır. XIX. yüzyılda bağımsız bir disiplin olarak değerlendirilmeye başlanan toplumdilbilimin ne olduğuna, neleri kapsadığına çalışmamızda değinmiş ve Antalya ilinde yaşayan Ahıska Türklerinin dil özellikleri ses bilgisi yönünden incelenerek dillerindeki değişkeler yaşa, cinsiyete, ölçünlü dilin ve Rusçanın etkisine göre toplumdilbilim alanı içerisinde değerlendirilmiştir.