Ömer Faik Numanzade’nin Çalışmalarında Kadın Sorunu

Özet

19. yüzyılın ikinci yarısında Kafkas Müslüman toplumunun hayatında yaşanan nitelikli değişiklikler sonucunda kadınların toplumdaki rolü belirgin bir şekilde artmaya başlar. "Molla Nesreddin dergisi kadınların inzivaya çekilmesi, başörtüsü, talak hakkının verilmesi ve birçok başka konularda makale, fıkra ve hikâye sıkça yayımlar. "Ermeni ve Müslüman Kadınlar" başlıklı makalede, Müslüman kadınlarının başörtüsü Sorunu tartışılır. Ünlü yazar ve gazeteci, "Molla Nesreddin" dergisinin kurucularından biri olan Ömer Faik Numanzade, 24. Suredeki (Nur Suresi), 31. ayete atıfla kadın yüzünün “avret” yeri olmadığına dair beyanda bulunur. Yazar, çalışmalarında, "Kadınlar maruz kaldıkları şiddeti, kendi kaderleri olarak kabul ettikleri sürece, asla bu acılardan kurtulamayacaklar" diye belirtir. Ömer Faik, kadınların eğitim almasını, toplumsal ve siyasi hayata katılmalarını savunur. Müslümanlara kızlarını okullara göndermeleri, onlara eğitim vermeleri çağrısında bulunur. Yazarın fikrince, doğru ahlaki değerler sadece eğitim ve aydınlanma yoluyla aşılanabilir. "Her bir halk, eski gelenek ve göreneklerden kurtulmak için kaderini kendi ellerine almalıdır" diye yazan Ömer Faik, "Cehreçi Hala" (Çıkrıkçı Teyze) takma adıyla da bir dizi makale yayınlayarak Müslüman kadınların hak ve özgürlüklerine değinir. "Hicab Sorunu ve Cevabımız" başlıklı makalesinde kutsal kaynaklardan ve farklı dönemlerdeki seçkin din bilginlerinin eserlerinden alıntılar yapar, yine de başörtüsü sorununu tartışır. Ömer Faik, kadınları sonsuz baskı ve adaletsizliğe mahkûm eden, dini gelenekler adına hareket eden cahil din adamlarına karşı mücadele etmeyi görev bilir. Ömer Faik’in çalışmalarında, Müslüman kadınların toplum yaşamından tecrit edilmesi meselelerine değinilir ve "Kadınların haklarından yoksun olmaları, toplumumuzun en büyük eksikliğidir" fikri dile getirilir.